Ramazan Bayramı arefesinde karaları açıklanan Ergenekon davasının peşinden, 2008’de yaptığımız Kamboçya seyahati sırasında “Soykırım Müzesi” olarak hizmet veren Phnom Penh’deki Toul Sleng Hapishanesinde çektiğim fotoğrafları hatırladım…

Aslında çok öncesinde aklıma gelmeliydi kendime kızdım.. Dava sonuçları üzerine konuşmaya gerek yok, her aklı selim insan gibi ben de bu dava süreci ve “şimdilik gecici” sonucunun kepazelik olduğunu düşünüyorum. Aklım ve yüreğim temyiz mahkemelerinde, adaletin yerine geleceği umudunu taşıyor.

Hapishanede çok fazla fotoğraf çekemedim. Çünkü mevcut halinin bile fotoğraflarını çekerken kanımın donduğunu hissettmiştim. Toul Sleng Hapishanesi’nin aklımda kalan hikayesi ve fotoğraflar aşağıda, çok etkileyici ve hala atmosferini koruyor.

TOUL SLENG

Eski bir okul olen Tuol Sleng, Kızıl Khmerler tarafından hapishaneye çevirilip; düzene karşı olduğunu düşündükleri herkesi buraya hapsederek, çeşitli işkenceler yapıp, daha sonra da bu insanları öldürdükleri yer…

Tuol Seng’deki bütün sınıflar değiştirilerek, basit tuğlalarla, küçük hücreler haline getirilmiş. Pencereler demir parmaklıklarla kapatılıp, her hücreye bir tutuklu konulmuş. Kamboçya vatandaşları arasında ise genelde işçi, köylü, mühendis, professor, öğrenci, öğretmen hatta diplomatlar ve sadece gözlüklü olduğu için insanlar burada hapsedilmişler. Bazen tüm aile üyeleri, hep birlikte hapse atılıp, yeni doğmuş bebekleri ile beraber işkence yapılıp daha sonra da öldürülmüş ve toplu mezarlara nakledilmişler.

1975-79 yılları arasında Kızıl Khmer kayıtlarına göre, Tuol Sleng Hapishanesinde hapsedilen kişi sayısı net olmamakla beraber 10499 kişidir. Gerçek rakamların bu sayının çok üzerinde olduğu söyleniyor. Çünkü birçok doküman Kızıl Khmerler tarafından yakılmış ve yokedilmiş. Anılan rakamlar sadece kayıtlarına ulaşılabilen kişilerin sayısıdır.

1975 yılı sonlarında Vietnam askerlerinin ülkeyi ele geçirmesi ile Tuol Sleng Hapishanesi de Kızıl Khmerlerin elinden alınmış olur. Hapishaneye giren askerler, gördükleri sahnelerden şok olurlar. Henüz birkaç gün once işkence ile öldürülmüş ve o şekilde bırakılmış tutuklu cesetleri beklemektedir hücrelerde. Kahramanlıklarıyla övünen Kızıl Khmer askerleri, kaçarken birçok dokümanları da ortada bırakmışlardır.

Hapishane daha sonra SOYKIRIM MÜZESİ olarak kullanıma açılır. 1980 yılından beri de turistlerin ziyaretine açıktır.

Adalet üzerine özlü sözler…

“Bir günlük adalet altmış yıllık ibadetten faziletlidir.”
Hz. Muhammed

“Her toplumda yönetim kimde ise, güçlü odur. Her yönetim, kanunlarını işine geldiği gibi koyar. Demokratlar demokratlığa uygun kanunlar, zorbalar zorbalığa uygun kanunlar, ötekiler de öyle. Bu kanunları koyarken kendi işlerine gelen şeylerin, yönetilenler için de doğru olduğunu söylerler, kendi işlerine geleneklerden ayrılanlarıda kanuna, doğruluğa aykırı diye cezalandırırlar… Doğruluk her yerde birdir; yönetenin işine gelendir. Güç de yönetende olduğuna göre, düşünmesini bilen her adam bundan şu sonuca varır: Doğruluk güçlünün işine gelendir.”
Eflatun

Kıssadan Hisse:

Beni duyma olanağı bulanlara diyorum ki: Umutsuzluğa düşmeyin.
Üstümüze çöken bela vahşi bir istilanın ve insanlığın gelişmesinden korkanların duydukları acıların bir sonucudur sadece. İnsanlığın kini bitecek ve diktatörler yok olup gidecektir. Halktan zorla aldıkları iktidar yine halkın eline geçecektir. Ve insanlar ölmeyi bildikleri sürece özgürlük yok olmayacaktır. Askerler bu vahşi adamlara adamayın kendinizi. Sizi hor görüyor, size köle gözüyle bakıyor, hayatınızla oynuyorlar. Sizi hayvan terbiye eder gibi şartlandırıp, aç bırakıp, topun ağzına sürüyorlar. Doğaya aykırı bu adamlara teslim etmeyin kendinizi!

Nefrete kapılmayın, ancak sevilmeyen kişiler nefret eder, sevilmeyen ve anormal olanlar…
Charlie Chaplin “Büyük Diktatör”