Başlıklar
Ne yazık ki ülkemizde sanat icra ederek hayatta kalmaz imkânsız. O yüzden de sanat icra eden insanların çok önemli bir kısmı hayatlarını sürdürebilmek için başka işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Kimisi ilk veya ortaöğretimde kimisi başka işlerde bordrolu çalışıyor. Sanat yapmak ve bu yolla hayatını kazanmak isteyenler ise kreatif sektörlerde çalışıyor, bir kısmı da serbest kalarak eserlerini satmak yoluyla hayatını sürdürüyor.
Hangi sektörde ve ne şekilde çalışıyor olursa olsun her sanatçı ürettiklerinin satılmasını ve değerini bulmasını ister. Dolayısıyla da sanatçıların çok önemli bir kısmı da eserlerini satmaya çalışır. Benim gibi. Gerçi fotoğrafçıların eser satması bizim gibi üçüncü dünya ülkelerinde çok zor. Hele de bir de gibi kültürsüzlüğün egemen olduğu “sanat fakiri” ülkemizde yaşıyorsanız sanat adına ne üretirseniz üretin satış yapmanız birkaç kat daha zorlaşıyor. Neyse bu on yıllardır kanayan ayrı bir yara.
Biz gelelim konumuza. “Sanatçılar için gelir vergisi muafiyeti”
Bu konuda bilgilendirme ne yazık ki çok az. İnstagram’da bazı “fenomenimsiler” üstü kapalı bahsediyor ama bilgi vermek için sizi yalvartıyorlar. O yüzden de arayan mevlasını bulur hesabı bu yazıyı hazırlıyorum ki ilgilileri okusun.
Diyelim ki sanatçısınız ve ürettiğinizi satmaya çalışıyorsunuz. Bu işi de doğru yoldan yapmaya çalışıyorsunuz. Karşınıza çıkacak ilk açmaz satışı belgelendirmek. Yani fatura, fiş vb. belge üretmek. Bu da vergisel yükümlülükleriniz olması anlamına geliyor. İlk yol vergi mükellefi olmak. Eğer ille da fiş, fatura düzenlemek zorundaysanız ki- bu ülke içinde faaliyette bulunan dijital pazaryerleri gibi yerlerden satış yapmak istiyorsunuz anlamına gelir- bu izleyeceğiniz tek yol. Vergi mükellefi olacaksınız. Kaçarı yok.
Ancak; pazaryerlerinde satış yapmıyorum, galeri aracılığı ile veya farklı yollarla satış yapıyorum duyorsanız ki; bu birçok sanatçının izlediği yoldur. O zaman 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun biz sanatçılara tanıdığı bazı istisnalar ve muafiyetler var. Bu konuyu ben çok araştırdım.
Vergi sistemleri ve telif sistemlerinin dijitalleşmesinden önce fiziksel olarak Kültür Bakanlığı’na dosyalar ve sanatçılığınızı kanıtlayacak evraklar gönderip; sonrasında Vergi Dairesine uzun günler git-gel yaparak oradaki konuyu dahi bilmeyen memurlara açıklamalar yapmaya çalışmak, saatlerce dil dökmek ve sonucunda da bir adım ileri gidemeden sonuç alamamak en yüksek olasılıktı.
Şimdi durum daha kolay ve nesnel ilerliyor. Dijitalleşmenin getirdiği bilgi edinmenin kolaylaşması ile sorunsuzca ilerliyor. Ben meseleyi anlamadan kavrayamayan insanlardanım. O yüzden anlatacağım.
Anlamama gerek yok, bana hap bilgi lazım diyenler ”şimdi ne yapacağız” diye başlayan paragrafa gidebilirler.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu diyor ki;
GVK. 65 ve 66’ncı maddelerde;
“Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu ve serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin serbest meslek erbabı oldukları” belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 18’inci maddesinde;
“Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video bandı, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır. Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir. Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez. Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94’üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.
(7194 sayılı kanunun 10’uncu maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük: 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 07.12.2019) Bu madde kapsamındaki kazançları toplamı 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94’üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.” Hükmü yer alır.
GVK 103.üncü maddesi de;
Gelir Vergisi Tarifesi, vergi oranlarını belirler ve bu dilimler her mali yıl yenilenir. 2025 yılı için tarife ve dilimler aşağıdadır. (Burada belirtilen rakamlar yıllık kazançları ifade eder ve her yıl yenilenir)
-
- 1.Dilim | 158.000 TL’ye kadar | %15
- 2.Dilim | 330.000 TL’nin 158.000 TL’si için 23.700 TL, fazlası | %20
- 3.Dilim | 800.000 TL’nin 330.000 TL’si için 58.100 TL (ücret gelirlerinde 1.200.000 TL’nin 330.000 TL’si için 58.100 TL), fazlası | %27
- 4.Dilim | 4.300.000 TL’nin 800.000 TL’si için 185.000 TL (ücret gelirlerinde 4.300.000 TL’nin 1.200.000 TL’si için 293.000 TL), fazlası | %35
- 5.Dilim | 4.300.000 TL’den fazlasının 4.300.000 TL’si için 1.410.000 TL (ücret gelirlerinde 4.300.000 TL’den fazlasının 4.300.000 TL’si için 1.378.000 TL), fazlası | %40
Bu üç maddenin tümünün özeti şudur:
Serbest meslek erbapları, sanatçılar, yazılımcılar, mucitler ve kanuni mirasçıları; eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını, devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır. Bu istisna GVK 103’te belirtilen 4.üncü dilimi aşılana kadar sürer.
Şimdi ne yapacağız?
İlk adım olarak Telif Hakları Genel Müdürlüğü web sitesi..
- Eserlerimizi uzun kenarı 2000 piksel’i geçmeyecek şekilde hazırlıyoruz. (Sayısı size kalmış, ben 7 eserimi tescil ettirdim).
- https://online.telifhaklari.gov.tr adresine gidiyoruz ve kimlik numaramızla giriş yapıyoruz. İlk kez giriyorsanız ekranın sağ üst köşesindeki isminize tıklayıp e-posta ve telefon bilgilerinizi giriyorsunuz.
- Gelen ekrandan kendi isminizi seçip, Seçili Şubeyle Devam Et düğmesine tıklıyorsunuz.
- İsteğe Bağlı Kayıt Tescil İşlemleri sekmesine tıklıyoruz.
- Gelen ekranda Yeni İsteğe Bağlı Kayıt Tescil Başvurusu yazan yeşil kutucuğa tıklıyorsunuz..
- Bu aşamada önce taahhütname imzalamanız gerekiyor. Bulunduğunuz sayfadaki uygun taahhütnameyi indirip ıslak imza ile imzalayıp sisteme yüklemeniz gerekiyor. Başvuru bedeli olan 1265,70 TL’yi de bankanızdan ödemeniz gerekiyor.
- Yeni İsteğe Bağlı Kayıt Tescil İşlemine Devam Et butonuna tıklayıp tüm alanları dolduruyorsunuz. Taahhütnameyi ve fotoğraflarınızı yüklüyorsunuz. Her şeyi tamamladıktan sonra işlemi kaydedip tamamlıyorsunuz.
Yönergeler her sayfada açıklanıyor. Hatasız tamamlamak için dikkatlice okuyun..
Benim tescil belgemin hazır olduğu bilgisi birkaç gün içinde gelmişti. Muhtemelen başvuru yoğunluğuna göre yanıtlanıyor. Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nden tescil belgeniz geldikten sonra da sırada GİB web sitesi var.
İkinci adım ise Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesi..
- https://dijital.gib.gov.tr/ adresine gidiyoruz. Yine e-devlet şifrenizle giriş yapıyorsunuz.
- Dilekçelerim sekmesinden “Özelge Taleplerim” kısmına geçiyorsunuz.
- Sayfanın sağ üstünde bulunan “Yeni Özelge” kısmına tıklayıp gelen sayfadaki evrakı doldurup, telif haklarından gelen tescil belgenizi ekliyorsunuz ve başvuruyu tamamlıyorsunuz.
Tüm işlem bu kadar. Gelir İdaresi evrak hazır olduğunda sizi bilgilendiriyor ve sisteme girip evraklarınızı bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Bundan sonra yapmanız gereken şey, eser sattığınızda bir sertifika, bir satış evrakı düzenleyip (bu evrakta sattığınız eserin satış ve kullanım koşulları belirtilmeli); maliyeden gelen evrakla birlikte alıcıya teslim etmek.
Maliyeye yazmanız gereken “özelge dilekçesi” örneğini ve satış yaptığınızda düzenlenemiz gereken “örnek sözleşmeyi” de aşağıdaki linklerden indirebilirsiniz..
Bu arada siteye yeni gelen sanatçı dostlarımız için kendi stüdyomun küçük bir reklamını da buraya ekleyeyim.
Giclee baskı yöntemiyle fineart baskı, tarama, dijitalleştirme, eser fotoğraflama ve çerçeveleme servisleri veren bir stüdyom var. Eserlerinizle ilgili ihtiyaç duyabileceğiniz fineart edisyon baskıları, sertifikalandırma, tarama, dijitalleştirme, fotoğraflama, çerçeveleme veya sergi hazırlığı ihtiyaçlarınızda yardımcı olmak bizim için zevk olacaktır.
https://inplato.com.tr/hizmetlerimiz/fineart-baski